Het is onmogelijk om de haven van Antwerpen uit ons stadsbeeld en de Belgische economie weg te denken. Ook de chemische sector in onze stad is een van de belangrijke spelers. Samen hebben ze een grote invloed op ons dagelijks leven in Europa. We spreken met drie van de onderzoekers die de hoofden bij elkaar steken. Kris Martens (onderzoekscoördinator Duurzame Energie en Mobiliteit van het onderzoekscentrum Duurzame Industrie, Karel de Grote hogeschool), Tim Janssens (Antwerp Maritime Academy, onderzoeksgroep Duurzame Scheepvaart) en Vera Meynen (Universiteit Antwerpen, onderzoeksgroep Laboratorium voor Adsorptie en Katalyse (LADCA)) vertellen over Naudis en hoe zij bezig zijn de ecologische impact in scheepvaart in te perken.
Ons vervoer wordt groener en elektrische wagens komen stilaan op de markt. Voor de scheepvaart is het verhaal iets anders. Tim Janssens geeft les aan de scheepswerktuigkundigen en legt me uit over scheepsmotoren. De motor in een schip is een echte reus. Dat komt door de massa en grootte van het schip. Vergelijk het even: een schip gebruikt minstens 150 keer meer energie dan een vrachtwagen. Dat maakt elektrificatie een pak uitdagender. Er wordt intensief gezocht naar andere manieren om schadelijke uitstoot bij schepen te verminderen.
Het doel van het Naudis project is om een nieuw uitlaatgasnabehandelingssysteem te ontwikkelen. Vera Meynen werkt als professor materiaalchemie aan de Universiteit van Antwerpen. Ze ontwikkelt, samen met collega Pegie Cool, nieuwe materialen, waaronder katalysatoren, die gebruikt kunnen worden in nabehandelingssystemen en/of past bestaande katalysatoren aan om ze beter te laten werken. Ze past nu haar kennis toe op de uitlaat van het uitlaatgasnabehandelingssysteem waar de katalysator zich bevindt. Die werkt rechtstreeks in op uitlaatgassen in de motor, maar dat wel enkel als deze gassen een hoge temperatuur hebben. “We proberen om stikstofoxides (NOX, een schadelijk uitlaatgas met per molecule een global warming potential dat veel hoger is dan CO2) weer om te zetten naar stikstof en zuurstof zodat een schadelijk gas, gevormd bij verbranding van lucht tijdens verbranding in de motor, weer omgezet wordt naar gewone lucht,” aldus Vera.
Maar dat is niet zo vanzelfsprekend, want die katalysator moet goed aangepast zijn aan de speciale maritieme dieselmotor. Die werkt erg anders dan de normale automotoren en door toepassing van ecologische maatregelen, ook op lagere temperaturen dan vroeger het geval was. Hier komt het project tot zijn recht. Dus worden er testen georganiseerd in een speciale testcel op de Karel de Grote Hogeschool. Met een simulatietest, een ingenieus gebouwde opstelling en een motor van de Antwerp Maritime Academy in bruikleen, gaat Kris Martens aan de slag: “We testen katalysatoren, brandstoffen en andere soorten motoren. We proberen altijd om de emissie zo laag mogelijk en de efficiëntie zo hoog mogelijk te houden. Daarvoor zijn we heel goed uitgerust!”
“Er valt in de scheepvaartsector nog een grote winst te behalen”, zegt Tim. Als invoerplek voor vele van de goederen die we elke dag benutten, kunnen we niet zonder. “De weg naar voren is om de bestaande technologie te verbeteren”, vult Vera daarbij aan, “En samen lukt het beter. Je moet het samen doen, want alle schakels moeten samen verbeteren en op elkaar afgestemd worden om het geheel duurzamer te maken.” Over alternatieve brandstoffen en betere recyclage wordt ook nagedacht, maar de vraag naar oplossingen in de scheepvaartsector is duidelijk en daar zet het Naudis team zich voor in.
Een unieke combinatie van expertise op een unieke plaats waar de impact het grootst kan zijn, zo noemen ze het. En met de haven dichtbij, en een heleboel partners om het project aan af te toetsen, zal de impact van Naudis hopelijk voor iedereen merkbaar zijn.
Aan dit project werken mee: Pegie Cool (UAntwerpen), Jeroen Geuens (KdG Hogeschool), Tim Janssens (Antwerp Maritime Academy), Kris Martens (KdG Hogeschool), Vera Meynen (UAntwerpen) en Sammy Verbruggen (UAntwerpen).
Tekst: Camilla Peeters – Foto: Jelle Jansegers