“We hebben elkaars sterktes nodig om dit aan te pakken!”
De graduaatsopleiding in Vlaanderen is een enorm succes. Vanaf 2019 stroomden de studenten van de vroegere centra voor volwassenenonderwijs (CVO) door naar de hogescholen van Vlaanderen. En die groep is de laatste vijf jaren enkel gegroeid, zowel in getale als in diversiteit. Het is geweldig nieuws, maar brengt ook uitdagingen met zich mee.
Piet Van den Bossche en David Gijbels (Universiteit Antwerpen, Faculteit Sociale Wetenschappen, onderzoeksgroep Edubron en Antwerp Social Lab) doen onderzoek naar hoe mensen leren en hoe ze leren op het werk. Gert Vanthournout (coördinator aan de AP Hogeschool OLLI (Kenniscentrum Onderzoek Levenslang Leren en Innoveren)) werkt met zijn collega’s Siham Chaoui en Sabrina Govaerts rond het onderwerp levenslang leren. Nu richten ze samen hun aandacht op de graduaatsopleidingen. We praten met hen over hun onderzoeksproject Hefbomen, dat in de prijzen viel bij het Zaaifonds 2024.
De graduaatstudenten zijn niet zoals de andere studenten op de hogeschool. Ze brengen een derde van hun studies door op een werkplek. Dat is een heel belangrijk deel van hun studies, goed voor zo’n 20 studiepunten per jaar, “We gaan ervanuit dat deze werkplekken rijke leeromgevingen zijn,” vertelt Piet, “Dingen zijn dichter bij de toepassing ervan aangeleerd en kunnen als vaardigheden dan sneller ingezet worden”. Je kan dit relatief nieuwe studietraject ietwat vergelijken met het verloop van een stage, al zijn er belangrijke verschillen, want de graduaatstudent past op de werkplek toe wat die gezien heeft in de les, maar leert daar ook nog hele andere en nieuwe competenties die ook deel uitmaken van hun curriculum.
Maar is iedereen er klaar voor? De puzzel bestaat uit een heleboel stukjes: welke student bij welke opleiding en welke werkplek terechtkomt is hét vraagstuk bij uitstek. De graduaatstudenten zijn een super diverse mix op vlak van leeftijd, taalgroep of academische ervaring. Sommige studenten hebben een uitdagend parcours afgelegd en willen nu graag een succes kunnen vieren en een diploma in het hoger onderwijs behalen, om zo hun kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. De hogeschool en de werkplek spelen zo allebei een rol in het bijstaan of begeleiden van de student.
Een nieuwe studievorm betekent voor de onderzoekers een onbekend terrein in hun onderzoek, al beginnen ze natuurlijk nooit van nul. “Het introduceren van een nieuwe vorm van hoger onderwijs is een interessant proces”, legt Gert uit, “Studenten en lesgevers omarmen innovatie, maar vragen ook duidelijk om hulp.” Bijvoorbeeld dan om de match tussen werkplek en student te maken.
Naar aanleiding van een project van studenten Opleidings- en Onderwijswetenschappen aan de UAntwerpen werd op de AP Hogeschool een gesprek met alle betrokkenen gestart. Bij studenten en lesgevers kwam er een nood aan erkenning van de specificiteit van de graduaatsopleiding bovendrijven. Sabrina Govaerts vult daarbij aan: “We hebben nood aan meer uitwisseling. Iedereen probeert te roeien met de riemen die hij heeft, maar dat is niet altijd nodig”. Met de fundamentele kennis vanuit de Universiteit van Antwerpen en het praktische instrumentarium van de AP Hogeschool hopen deze enthousiaste onderzoekers hun ambities waar te maken.
Het Hefbomen-project wil een sterke brug bouwen tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt, die in beide richtingen door studenten veilig bewandeld kan worden. Ze hebben elkaars sterktes nodig om dit aan te pakken. Deze bruggenbouwers bouwen nu, met dank aan het Zaaifonds 2024, verder aan het sterkst mogelijke team en blijven met veel zin verder puzzelen om de werkplek als leerplek een vaste plaats te geven in de opleiding.
Aan dit project werken mee: Siham Chaoui (AP Hogeschool), David Gijbels (UAntwerpen), Sabrina Govaerts (AP Hogeschool), Gert Vanthournout (AP Hogeschool) en Piet Van den Bossche (UAntwerpen).
Tekst: Camilla Peeters – Foto: Jelle Jansegers