Het Onderzoeksforum Sociaal Werk Antwerpen organiseerde op 10 november 2022 het gratis lunchseminarie Broodje Sociaal. Een initiatief waarop onderzoek en werkveld samen worden gebracht om onderzoeksresultaten te bespreken.
Het forensisch welzijnswerk vanuit een mensenrechtenperspectief
In dit seminarie stelt Liesbeth Naessens haar proefschrift voor. Op basis van vier case studies in diverse praktijken van sociaal werkers in en rond de gevangenis wordt bekeken op welke manier het forensisch welzijnswerk een mensenrechtenbenadering kan realiseren.
- Spreker: Liesbeth Naessens, onderzoeker bij CRESC en master Sociaal Werk aan de Universiteit Antwerpen.
- Discutant: Neil Paterson, expert detentie en herstelgericht werken – SAM vzw.
Het huidige academisch debat binnen het sociaal werk stelt dat sociaal werk een mensenrechtenberoep is. In Vlaanderen werd het mensenrechtenkader vertaald naar de praktijk aan de hand van vijf onderling met elkaar verbonden bouwstenen. Politiseren, nabijheid, verbindend werken, proces logica en generalistisch werken worden gezien als de bouwstenen waardoor het sociaal werk in de praktijk mensenrechten kan realiseren. Er is tot op heden echter geen wetenschappelijke evidentie over hoe het forensisch welzijnswerk dergelijke mensenrechtenbenadering in de praktijk realiseert.
Om een antwoord te bieden op de vraag ‘Hoe ontwikkelt het forensisch welzijnswerk zich vanuit een mensenrechtenperspectief in Vlaanderen en Brussel?’ omvat dit proefschrift vier kwalitatieve studies. De studies belichten achtereenvolgens (1) een netwerk binnen het forensisch welzijnswerk als politiserende praktijk; (2) wat een generalistische benadering betekent binnen het FWZW; (3) de mate waarin het recht op arbeid tegemoet komt aan de noden van wie in de gevangenis verblijft en tenslotte (4) hoe sociaal werkers binnen het FWZW vrijwilligers ondersteunen om tot kwalitatieve dienstverlening te komen.
Op basis van de bevindingen van de studies schuiven we in het proefschrift een model naar voor hoe het forensisch welzijnswerk zich vanuit een mensenrechtenbenadering kan ontwikkelen. In het model stellen we dat het forensisch welzijnswerk als mensenrechtenpraktijk vertrekt vanuit nabijheid met de doelgroep. Startend vanuit nabijheid belicht het model vervolgens het verbindend generalistisch werken en politisering. Beide bouwstenen staan naast elkaar als evenwaardige stappen in het forensisch welzijnswerk als mensenrechtenpraktijk. Tenslotte stellen we dat er doorheen het verbindend generalistisch werken en politisering steeds een proces logica dient gehanteerd te worden waarbij men participatief werkt en de uitkomt niet vooraf vast ligt.
Het model dat ontwikkeld werd binnen dit proefschrift biedt inspiratie aan de praktijk van het forensisch welzijnswerk over hoe zich verder te ontwikkelen vanuit een mensenrechtenperspectief. Binnen het seminarie wordt het proefschrift en het model verder toegelicht.
Wat is Broodje Sociaal?
Eind 2012 werd door de opleidingen sociaal werk van de UAntwerpen, KdG en AP het Onderzoeksforum Sociaal Werk Antwerpen opgericht met als doel om sociaal werk onderzoek sterker te verankeren in de regio. Hoe en op welke manier kan onderzoek het sociaal werk versterken en omgekeerd? Met dit forum willen we kennisdeling tussen Antwerpse onderzoekers, sociaal werkers en docenten bevorderen door in dialoog te gaan over recente onderzoeksresultaten relevant voor het werkveld. We doen dit in onze seminaries Broodje Sociaal.
Het principe is eenvoudig: een centrale spreker stelt het eigen onderzoek voor en een of twee disputanten uit het werkveld of de onderzoekswereld zorgen voor een ondertoon om de discussie op gang te trekken. Aangezien het accent van deze bijeenkomsten ligt op uitwisseling en interactie, richt het initiatief zich tot een select gezelschap van wie in de regio met het thema begaan is (sociaal werkers, lectoren, beleidsmedewerkers uit de sector, …). De debatten dienen als inspiratiebron voor nieuw onderzoek en als katalysator voor een betere samenwerking tussen praktijk en onderzoek.